Fakt i Pazakontë për Luleshtrydhet: Akenet dhe Riprodhimi i Tyre
Kur mendoni për luleshtrydhet, sigurisht që shija e ëmbël dhe aroma freskuese janë ato që vijnë menjëherë në mendje. Megjithatë, një fakt interesant i ka habitur shumë njerëz: ato pika të bardha që shihen në sipërfaqen e luleshtrydheve nuk janë fara, siç besohet zakonisht, por akenet – frutat e vërteta të bimës.
Akenet janë fruta të vogla dhe të thata që përmbajnë një farë secila. Këto mund të gjenden edhe tek disa bimë të tjera si luledielli, luleradhiqja dhe hikërrori. Ndryshe nga frutat e zakonshme, luleshtrydhet nuk përdorin këto fara për riprodhim, por shumohen përmes një mekanizmi tjetër: ‘rrjedhave’ të quajtura stolone, të cilat shtrihen në tokë dhe krijojnë bimë të reja.
Ky proces i veçantë i riprodhimit është i ngjashëm me mekanizmat që përdorin disa bimë të tjera, si menteja dhe bima e merimangës. Përveç kësaj, një tjetër fakt i çuditshëm është se luleshtrydhet, teknikisht, nuk janë manaferra. Ato janë fruta të përbëra, që do të thotë se formohen nga shumë njësi të vogla frutash të bashkuara së bashku.
Sipas profesorit Chris Gunter nga Universiteti NC State, arsyeja pse luleshtrydhet kanë zhvilluar një strukturë kaq unike mbetet një mister. Megjithatë, ai sugjeron disa mundësi: frutat zakonisht evoluojnë për të tërhequr kafshë që ndihmojnë në shpërndarjen e farave. Ndërkohë, disa bimë zhvillojnë mënyra për të shpërndarë farat vetë, si dandelionet që transportohen nga era ose kokosi që bartet nga uji.
Ky fakt ka ndihmuar në rritjen e interesit për mënyrat e shumimit të luleshtrydheve dhe e bën këtë bimë edhe më interesante për ata që e duan këtë frut të shijshëm.
